Anal fistül makat iç yüzü ile makatın dışındaki cilt arasında iltihaplı kanal şeklinde anormal bir bağlantıdır. Tek bir kanal şeklinde olabileceği gibi ağaç dalı şeklinde birkaç kanaldan oluşabilir. Köstebeğin toprak altında yaptığı yolları da andırır. Ancak burada bu yolların geçtiği yerler çok önemlidir, çünkü bu bölgede fonksiyonları açısından insan yaşamında çok önemli kaslar vardır. Fistül bir kere meydana gelmişse, artık sürekli iltihap akacak demektir. Kendiliğinden düzelmesi çok nadirdir, mutlaka tedavi gerektirir. Anal fistül hastaları sıklıkla makatta sürekli-künt bir ağrı hissi, dışkılama esnasında iltihap veya kan gelmesi, kötü-kokulu akıntı ve kaşıntı hissinden mustariptirler. Kendiliğinden iyileşmeyen fistül için hastalar mutlaka müdahaleye ihtiyaç duyarlar.

Anal fistüllerin tanısı, konu hakkına tecrübeli Genel Cerrahi Uzmanları tarafından muayene esnasında konur. Anal fistüllerin yaklaşık %70’i anal sfinkterler ile sınırlı ilişkisi olan “basit” olarak nitelenen tiptedirler. Ancak unutulmamalıdır ki tedavinin şeklini belirleyecek olan bu tiplendirme mutlaka dikkatle ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak yapılmalıdır.  Anal Fistüller %30 oranında ise kompleks olup bunların tedavisinde setondan lazer gibi sofistike yöntemlere kadar birçok alternatif vardır. Tedavide ana amaç büyük abdest tutmayı sağlayan kaslara hasar verilmemesi olmalıdır.

Anal fistül anal apsenin kronik formudur. Hastalığın en önemli belirtisi makat bölgesinde oluşan akıntılar ve ağrılardır. Mevcut duruma bu tünelin tıkanması durumu da eklendiğinde apse ortaya çıkabilir ve bu kez şiddetli anal ağrı ve ateş de belirtilere eklenebilir. Anal fistül tedavisinde başarı, hastalığın tekrar etmemesi ve hasar verilen kas miktarının en aza indirilmesi ile ölçülür. Zor bir cerrahi yöntem olduğundan, iyi planlanmalı ve uzman bir hekim tarafından gerçekleştirilmelidir. Fistülün gelişmişlik derecesine ve türüne göre değişen ölçülerde, makatta inkontinans (dışkı tutamama) gelişebilir. İnkontinansın derecesi, cerrahın yetenek ve tecrübesine olduğu kadar hastalığın cinsine ve özelliklerine de bağlıdır.

Anal fistül sebepleri nelerdir?

Makat fistülü ve apsesinin en önemli sebebi anüsteki cilt altında ve adeleler arasındaki bezlerin iltihaplanmasıdır. Makat fistülü sebepleri şöyle sıralanabilir:

Akut ishal atağı, Yabancı cisim yâda sert dışkılamanın yaptığı travmalar, İltihaplı anal fissürler, İltihaplanan anal hematomlar, Bağırsak parazitleri, Makattaki kıl kurtları, Crohn hastalığı, Ülseratif kolit, Tüberküloz, Bağırsak mantarları, Kanserler, Karın içi alt bölge iltihapları, Ciddi genital enfeksiyonlar

Anal fistül belirtileri nelerdir?

•          Makatta ve çevresinde ağrı, şişkinlik

•          Makatta kaşıntı ve yanma

•          Oturmakta güçlük

•          Makatta kızarıklık

•          Makattan dolgunluk hissi

•          Makat çevresinde kötü kokulu veya kanlı akıntı

•          İç çamaşırda kirlenme

•          Ateş

•          Ağrılı idrar yapma

•          Kabızlık